ماجرا از کوی «شیخ‌جراح» آغاز شد، محله کوچکی در قدس شرقی که به نماد مبارزه مردم فلسطین علیه اسرائیل تبدیل شد. در روزهای اخیر مردم جهان لحظه به لحظه حوادث و تحولات فلسطین را در شبکه‌های اجتماعی و از صفحات کاربران فلسطینی جویا می‌شدند. فعالان پایگاه اجتماعی توییتر در کشورهای عربی نیز بارها به رخدادهای قدس و مسجدالاقصی و اتفاق‌های محله شیخ جراح واکنش نشان دادند و هشتگ‌هایی در حمایت از مردم بیت‌المقدس و مسئله آن‌ها در تمامی کشورهای عربی، ترند شد. برخی از سلبریتی‌های دنیا از جمله عده‌ای از هنرمندان هالیوود و ستاره‌های غربی دنیای هنر هم در صفحات مجازی‌شان، جنایات رژیم صهیونیستی را محکوم کردند و به حمایت از مردم مظلوم فلسطین برخاستند. اکنون که نوای شادی مردم فلسطین به خاطر پیروزی مقاومت در نوار غزه و کرانه باختری بلند شده است، آزادی‌خواهان جهان هم در این شادی شریک هستند چون در برابر ظلم و جنایت‌های رژیم صهیونیستی در فلسطین اشغالی سکوت نکردند و به جبهه مقاومت در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی پیوستند.
ایجاد شور آزادی‌خواهی
در مردم جهان
رژیم صهیونیستی که در میدان نبرد از جبهه مقاومت فلسطین شکست خورده است، با وجود نفوذ و قدرتی که روی پلتفرم‌های پرکاربر جهان دارد، در میدان فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی هم قافیه را باخته است؟ محمدهادی بیات، فعال فرهنگی و پژوهشگر حوزه فرهنگ و رسانه با بیان اینکه شبکه‌های اجتماعی فضای نسبتاً مسطحی را برای اطلاع‌رسانی به وجود می‌آورند درباره تأثیر فضای مجازی بر آگاهی‌بخشی مردم جهان از اتفاق‌های فلسطین به خبرنگار ما می‌گوید: کاربران در شبکه‌های اجتماعی در حوزه اطلاع‌رسانی تقریباً با هم برابر هستند و کسانی که با سرمایه و فعالیت بیشتری در این فضا حضور دارند، اثرگذاری بالاتری دارند؛ چرا که در شبکه‌های اجتماعی، اثرگذاری صفر نداریم یعنی امروز مردم جهان در شبکه‌های اجتماعی از هر اتفاقی در هر گوشه جهان مطلع می‌شوند.
او اضافه می‌کند: امروز فضای اطلاع‌رسانی و فضای خبری بسیار متفاوت شده است و زمانی که یک نفر در فلسطین از جنایت‌های اسرائیل عکس و فیلم بگیرد و از مردم جهان به زبان عربی درخواست یاری کند موجب ایجاد انگیزه و شور در مردم جهان می‌شود، گاهی این عکس‌ها و ویدئوها هم به واسطه ترند شدن و وایرال شدن، مورد استفاده خبرگزاری‌های رسمی قرار می‌گیرند.
صدایی بلندتر از
سد فیلترینگ
بیات با بیان اینکه اطلاع‌رسانی بدون واسطه و مردمی از ویژگی‌های خوب شبکه‌های اجتماعی است و سبب می‌شود مردم جهان از تمام وقایع مطلع شوند، یادآور می‌شود: البته پلتفرم‌ها، گاهی فیلترینگ هم دارند ولی با توجه به حجم بالای محتوای منتشر شده درباره یک موضوع، نمی‌توانند همه محتوا را فیلتر کنند مثلاً گزارش‌هایی که ساکنان غزه در شبکه‌های اجتماعی منتشر کردند نشان می‌داد که دسترسی‌شان به فیس‌بوک، اینستاگرام و توییتر محدود شده است اما با وجود همین فیلترها، صدایشان بلندتر از قبل به گوش مردم جهان رسید.
این پژوهشگر حوزه فرهنگ و رسانه درباره همراهی برخی از سلبریتی‌های فضای مجازی با جریان مقاومت در فلسطین اشغالی می‌گوید: وقتی محتوای یاری‌طلبی از سوی مردم فلسطین به جهانیان مخابره شد، عده‌ای از سلبریتی‌ها همراستا با این جریان، شروع به بازنشر چنین محتوایی کردند تا خودشان هم دیده شوند چون سلبریتی‌ها به ذات عدالت‌خواه نیستند و در راستای نگاه سیستم حاکمیتی‌شان حرکت می‌کنند ولی وقتی موضوعی ترند شود، سلبریتی‌ها و بلاگرها که تولید محتوای به‌روز دارند به این موضوعات می‌پردازند. اگرچه سلبریتی‌های عدالت‌خواه هم داریم اما تعدادشان زیاد نیست و بیشتر آن‌ها برای اینکه بیشتر دیده شوند به مسئله فلسطین پرداختند. او درباره خبرسازی‌های فیکی که از سوی صاحبان قدرت در شبکه‌های اجتماعی انجام می‌شود، آن را به دلیل افزایش سطح آگاهی مردم جهان نسبت به مسئله اشغال فلسطین، کم‌اثر دانسته و توضیح می‌دهد: در برخی از کشورها مانند کانادا، نروژ یا برخی از ایالت‌های آمریکا، کلیدواژه‌های مربوط به فلسطین و مقاومت فیلتر شد ولی عده‌ای از سلبریتی‌ها به دلیل درخواست‌های مردمی حاضر شدند هزینه سیاسی و اجتماعی بدهند و همراستا با جریان مطالبه عمومی حرکت کنند چون بسیاری از مردم جهان می‌دانند که آزادی فلسطین، یک دغدغه انسانی و آرمان‌خواهانه است.
به گفته بیات بالا رفتن سطح آگاهی مردم جهان به دلیل گردش آزادتر اطلاعات است و تأکید می‌کند: وقتی مردم دنیا، موج حمایت از فلسطینیان را در شبکه‌های اجتماعی راه انداختند، مقاومت در برابر این موج مردمی برای رژیم اشغالگر صهیونیستی و دولت‌های حامی اسرائیل سخت شد.
خوار در برابر افکار عمومی جهانیان
با توجه به اتفاق‌های چند روز اخیر در فلسطین اشغالی، نقش شبکه‌های اجتماعی در اطلاع‌رسانی این اتفاقات بسیار عجیب و گسترده بود؛ به طوری که در روزهای بمباران رژیم اشغالگر اسرائیل بر سر زنان و کودکان فلسطینی، شاهد رواج پدیده لایوهای شبانه‌روزی از فلسطین بودیم یعنی افراد پرطرفدار و شناخته شده همچون خبرنگاران، مجریان و شخصیت‌های فرهنگی و هنری فلسطینی در اینستاگرام لایوهای شبانه‌روزی داشتند. ترندهای توییتر هم نشان از حرکت‌های اجتماعی خودجوش مردمی داشت، یکی از این ترندها، هشتگ «بشتابید به سوی مرزها» بود که تأثیرات اجتماعی خوبی داشت و در اردن و لبنان و کشورهای دیگر، مردم واقعاً به سمت مرزها شتافتند و شهید دادند.
بسیاری از فعالان فرهنگی و کنشگران اجتماعی بر این باورند که وحشت اسرائیل به خاطر حمایت کاربران شبکه‌های اجتماعی از مردم فلسطین بود. صهیونیست‌ها فضای افکار عمومی جهانی را از دست داده‌اند و شبکه‌های اجتماعی آنچنان قدرت اطلاع‌رسانی را بالا برده که فشار را برایشان سنگین کرده بود و اسرائیلی‌ها عملاً مدیریت صحنه و میدان را از دست دادند چون فلسطینی‌ها در هر جایی از جهان، یکدیگر را از اتفاقات مطلع می‌کردند به ویژه در اینستاگرام که قدرت تصویر، اثرگذاری بیشتر داشت.
با وجود اینکه چهره‌های هنری متعددی از بازیگران، خواننده‌ها و نویسنده‌های غربی با وجود فشارهای سنگین لابی صهیونیستی که در صنعت سرگرمی جهان نفوذ قابل توجهی دارند، به حمایت از مردم مظلوم فلسطین برخاستند و خواستار آزادی فلسطین از اشغال شدند اما عده‌ای از سلبریتی‌های داخلی ما و حتی سلبریتی‌های جهان عرب نسبت به جنایت‌های اسرائیل در فلسطین سکوت کردند و مورد اعتراض کاربران شبکه‌های اجتماعی قرار گرفتند به طوری که کاربران جهان عرب، سلبریتی‌هایشان را به خاطر سکوت در برابر این اتفاق‌ها محکوم کرده و آن‌ها را تحت فشار قرار دادند که اعلام موضع کنند. جالب است که معمولاً در این اتفاقات، سلبریتی‌ها موج ایجاد می‌کنند ولی در این مورد، کاربران علیه سلبریتی‌ها ایجاد موج کردند. آنچه روشن است اینکه امروز اسرائیل در برابر افکار عمومی جهان نمی‌تواند مقاومت کند چون جنایت‌های این رژیم غاصب برای جهانیان نمایان شده است و دیگر فرصتی برای پنهان‌کاری ندارد چون تمام اتفاقاتی که در فلسطین رخ می‌دهد به صورت میدانی و زنده به مردم جهان مخابره می‌شود. اگرچه صاحبان قدرت در شبکه‌های اجتماعی فشارهای زیادی روی کاربران آوردند و تعداد زیادی از صفحات را در اینستاگرام بستند یا فیلتر کردند اما ثمری نداشت؛ چرا که مردم عدالت‌خواه جهان مسیر آزادی‌خواهی را بلدند.
نظر شما